Ήταν η πιο σημαντική παρουσία στη γαλλική μουσική σκηνή στις δεκαετίες του ’40 και του ’50. Λαϊκής καταγωγής, φτωχή, αμόρφωτη, ξεκίνησε να τραγουδάει στους δρόμους σαν ένα μικρό σπουργίτι! Κυρίες και κύριοι η Edith Piaf.
Από τον Νίκο Μουρατίδη
Ήταν η πιο σημαντική παρουσία στη γαλλική μουσική σκηνή στις δεκαετίες του ’40 και του ’50. Μικροκαμωμένη, λαϊκής καταγωγής, φτωχή, αμόρφωτη, ξεκίνησε να τραγουδάει στους δρόμους σαν ένα μικρό σπουργίτι! Κυρίες και κύριοι η Edith Piaf. Η τραγουδίστρια θρύλος με πάνω απο 200 τραγούδια επιτυχίες, πλήθος εμφανίσεων και μια ζωή ανώτερη από μυθιστόρημα.
Η Εντίθ Πιάφ, ή πιο σωστά η Εντίτ Πιάφ γεννήθηκε στο Παρίσι στις 19 Δεκεμβρίου του 1915 και το πραγματικό της όνομα ήταν Édith Giovanna Gassion. Ο πατέρας της, Λουί Αλφόνς Γκασσιόν, ήταν ακροβάτης του δρόμου και η μητέρα της, Ανιτά Μεγιάρ (Anita Maillard), ήταν λυρική τραγουδίστρια, γνωστή με το ψευδώνυμο Line Marsa. Η μητέρα, λίγες εβδομάδες μετά τη γέννησή της την εγκατέλειψε, και η μικρή Εντίθ πέρασε τα πρώτα της χρόνια πρώτα κοντά στη γιαγιά της που ήταν ιδιοκτήτρια οίκου ανοχής.
Το 1919 η Εντίθ αρρωσταίνει από κάποια πάθηση στον εγκέφαλο και τυφλώνεται. Μετά από δύο χρόνια όμως θεραπεύεται χωρίς τη βοήθεια γιατρού και η όρασή της επανέρχεται. Ήταν επτά ετών όταν ο πατέρας της άρχισε να την παίρνει μαζί του στις περιοδείες που έκανε με το τσίρκο και γυρνά μαζί του όλη την Γαλλία. Στα δέκα της η Εντίθ άρχισε να τραγουδάει στους δρόμους. Αν και ο πατέρας της ήθελε να την κάνει ακροβάτη, γρήγορα κατάλαβε πως η κόρη του είχε «όλο το ταλέντο στο λαιμό και καθόλου στο κορμί» – όπως χαρακτηριστικά έλεγε ο ίδιος.
Στα 15, έχοντας ανακαλύψει τη θαυμάσια φωνή της, εγκατέλειψε τον πατέρα της για να ζήσει στο Παρίσι τραγουδώντας και πάλι στους δρόμους. Στα 17 την συναντά ο Louis Dupont όπου ζουν μαζί και σε ένα χρόνο, στις 11/2/1933, κάνουν ένα κοριτσάκι, τη Μαρσέλ, που όμως μετά από δύο χρόνια πεθαίνει από μηνιγγίτιδα. Εκείνη συνεχίζει με περισσότερο πάθος αλλά και πόνο πια να τραγουδά στους δρόμους της Pigalle, όπου και γνωρίζει τον Louis Leplée, διευθυντή του πιο κομψού παρισινού καμπαρέ στα Ηλύσια Πεδία. Μαγεμένος από τη φωνή της, υπογράφει συμβόλαιο μαζί της και τη βαφτίζει «Môme Piaf» (μικρό σπουργίτι).
Το 1935 της βγάζει και τον πρώτο της δίσκο. Λίγο αργότερα όμως ο μέντορας της Λεπλέ δολοφονείται και η ίδια κατηγορείται πως γνωρίζει τον δολοφόνο αλλά δεν τον καταδίδει. Αν και αθωώθηκε με τη βοήθεια ενός νέου συντρόφου, του τραγουδοποιού Raymond Asso, που είναι τρελά ερωτευμένος μαζί της, φεύγει για να ζήσει στην επαρχία αλλά επιστρέφει στο Παρίσι το 1937. Κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και τη γερμανική κατοχή, δίνει συναυλίες για αιχμαλώτους πολέμου. Εισάγει πλαστές άδειες εργασίας στα κέντρα κράτησης αιχμαλώτων και βοηθάει πολλούς Γάλλους φαντάρους να δραπετεύσουν. Γύρω στα 23 της είναι πια μια μεγάλη προσωπικότητα και γυρίζει την πρώτη της ταινία, που θριαμβεύει. Από τότε συνεχίζει μια πετυχημένη καριέρα και κάνει μια έντονη ζωή, αλλάζοντας συνεχώς συντρόφους και εραστές. Πολλούς απ’ αυτούς τους βοήθησε να ξεκινήσουν την καριέρα τους (Yves Montand, George Moustaki, George Brasins κ.α.)
Στα 30 της ερωτεύεται τον Ύβ Μοντάν και αναλαμβάνει να στήσει την καριέρα του.
Στα τέλη του 1945, γράφει τους στίχους στην τεράστια επιτυχία της La vie en rose, ένα τραγούδι που στην αρχή περνά απαρατήρητο. Καθ’ όλη την καριέρα της γράφει περίπου 80 τραγούδια.
Ο Μερσέλ Σερντάν ήταν ο μεγάλος έρωτας της ζωής της. Ο ξαφνικός θάνατος του σε αεροπορικό δυστύχημα, το 1949, την έριξε σε βαθιά κατάθλιψη.
Κατάθλιψη, αλκοόλ και ναρκωτικά
Γνωρίζει μεγάλες δόξες και στην Νέα Υόρκη όπου ερωτεύεται τον βασιλιά του μποξ, Μερσέλ Σερντάν και ζουν ένα από τα πιο φημισμένα ρομάντσα της εποχής. Ο ξαφνικός θάνατος του Σερντάν σε αεροπορικό δυστύχημα, το 1949, βυθίζει την Πιάφ σε κατάθλιψη, που ποτέ δεν ξεπερνά πραγματικά. Το 1951 έχει δύο σοβαρά τροχαία, ενώ μετά το δεύτερο οι γιατροί της δίνουν για καιρό μορφίνη στην οποία εθίζεται. Απέκτησε εξάρτηση. Η Πιάφ την ανακατεύει μαζί με αλκοόλ, χειροτερεύοντας έτσι την ήδη κακή κατάσταση της υγείας της.
Το 1952, παντρεμένη με τον τραγουδιστή Ζακ Πιλ, στην πεντηκοστή τουρνέ της στην Αμερική σε κάποια ρεσιτάλ της, συνοδεύεται στο πιάνο από τον νεαρό τότε Ζιλμπερ Μπεκώ. Εκείνη την εποχή ακολουθεί πολλές θεραπείες αποτοξίνωσης, μα οι ουσίες την έχουν καταβάλει. Παρ’ αυτά κάνει εξαιρετικές ηχογραφήσεις. Τα επόμενα δύο χρόνια μένει κλεισμένη σπίτι της σε άσχημη ψυχολογική κατάσταση, μα το 1955, μόλις μαθαίνει πως θα τραγουδήσει στο θέατρο Ολυμπιά, με αφάνταστη ενέργεια δίνει μια αψεγάδιαστη παράσταση. Χωρίζουν με τον Πιλ το 1956.
Με μεγάλο ζήλο κάνει άλλη μια περιοδεία στην Αμερική και είναι πια μια διεθνής σταρ. Το 1958 ζει μια ακόμα έντονη σχέση δίπλα στον νεότερο τραγουδιστή και συνθέτη Ζωρζ Μουστακί, ο οποίος το 1959 συνθέτει γι αυτήν το τραγούδι Milord που κυκλοφόρησε το 1960 και λίγο αργότερα γνώρισε μεγάλη επιτυχία. Άλλο ένα σοβαρό τροχαίο αποδυναμώνει περισσότερο την Πιάφ. Μετά από λίγους μήνες καταρρέει κατά τη διάρκεια κονσέρτου της σε κατάμεστη αίθουσα της Νέας Υόρκης.
Η αντίστροφη μέτρηση
Σε ένα κονσέρτο στην Στοκχόλμη, στα τέλη της δεκαετίας του 1950, καταρρέει επίσης επάνω στη σκηνή και η διάγνωση των γιατρών είναι ανίατος καρκίνος. Η Πιάφ δεν πτοείται και συνεχίζει να εμφανίζεται κάνοντας περιοδείες όπως και πριν, συνοδευόμενη όμως από μια νοσοκόμα που της χορηγεί μορφίνη για τους πόνους. Το 1960 τραγουδά με επιτυχία το Non, Je Ne Regrette Rien (Όχι, δεν μετανιώνω για τίποτα) και συνεχίζει να θριαμβεύει τραγουδώντας, παρότι συχνά τρεκλίζει και παραπατά στη σκηνή. Το καλοκαίρι του 1961, γνωρίζει τον κατά πολύ νεότερό της, τελευταίο της έρωτα, τον Έλληνα Θεοφάνη Λαμπουκά, που τον βαφτίζει «Τεό Σαγαπό» και τον παντρεύεται τον Οκτώβριο του 1962 (εκείνη 46 και 26 εκείνος). Το 1962 ήρθε μαζί με τον κολλητό της Jean Cocteau τελευταία φορά στην Ελλάδα να δει την παράσταση “Όμορφη Πόλη”, μια και θα τραγουδούσε το τραγούδι του Μίκη Θεοδωράκη στα Γαλλικά.
Η Εντίθ Πιάφ “σβήνει” στις 10 Οκτωβρίου 1963, μόλις στα 48 της χρόνια, από κίρρωση. Ο σύζυγός της μεταφέρει την ίδια ημέρα του θανάτου της τη σορό της στη «δική της πόλη», το Παρίσι. Η Πιάφ έφυγε φτωχή, αφήνοντας στον τελευταίο σύζυγό της πολλά χρέη και μία τεράστια ιστορία.
Στο Παρίσι υπάρχει επίσης μουσείο με το όνομά της («Musée Edith Piaf»), στο οποίο μπορεί κανείς να δει διάφορα προσωπικά αντικείμενα της καλλιτέχνιδας, όπως φορέματα, καπέλα, τη συλλογή από τις πορσελάνες της κ.α.
Η μεγάλη ντίβα, η Marlene Dietrich ήταν μεγάλη της θαυμάστρια, και έτσι έγιναν πολύ φίλες.
Το περίφημο φιλί της Ντίντριχ και της Πιάφ στο στόμα, που τότε είχε σκανδαλίσει πολύ κόσμο.
Με τον πολύ καλό της φίλο Αλέν Ντελόν, ο οποίος πολλά χρόνια μετά τον θάνατο της, έγραψε μια μουσική παράσταση γι΄αυτήν, που έκανε περιοδεία σε όλο τον κόσμο (παίχτηκε Αθήνα και Θεσσαλονίκη)
Το 1958 ζει μια ακόμα έντονη σχέση δίπλα στον κατά πολύ νεότερο τραγουδιστή και συνθέτη Ζωρζ Μουστακί
Με τον Μίκη Θεοδωράκη, όταν τραγούδησε στα Γαλλικά την “Όμορφη Πόλη”, ένα χρόνο πριν πεθάνει.
1950 στο Παρίσι. Γονατιστοί μπροστά της ο Eddie Constantine και ο Charles Aznavour.
Με τον τελευταίο της έρωτα, τον Έλληνα Θεοφάνη Λαμπουκά, που τον έλεγε «Τεό Σαγαπό»…
…και τον παντρεύτηκε τον Οκτώβριο του 1962
—————————————–
Δείτε το trailer της ταινίας La vie en rose για την οποία η Marion Cotillard πήρε το Oscar Α΄ γυναικείου ρόλου το 2008
ΠΗΓΗ:nikos on line. gr