Ο πόλεμος στην Ουκρανία
Στις 24 Φεβρουαρίου, η Ρωσία εισβάλλει στην Ουκρανία, βυθίζοντας τον κόσμο σε μια κρίση που δεν έχει προηγούμενο από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου.
Ο πληθωρισμός ως απόρροια της ενεργειακής κρίσης
Η εκτόξευση των τιμών, που ξεκίνησε το 2021 λόγω της αποδιοργάνωσης των εφοδιαστικών αλυσίδων σε συνδυασμό με την ισχυρή ζήτηση βασικών προϊόντων και υπηρεσιών κατά την επανεκκίνηση των οικονομιών μετά την Covid, επιταχύνεται το 2022 για να φθάσει σε επίπεδα πρωτόγνωρα από τα χρόνια του 1970 και του 1980.
Ο πληθωρισμός φθάνει το 10,1% το Νοέμβριο στην ευρωζώνη.
Ανατροπή του δικαιώματος στην άμβλωση στις ΗΠΑ
Τον Ιούνιο, το Ανώτατο Δικαστήριο των Ηνωμένων Πολιτειών δίνει σε κάθε Πολιτεία την ελευθερία να απαγορεύσει τις αμβλώσεις στο έδαφός της, καταργώντας το εμβληματικό διάταγμα «Roe v. Wade» του 1973. Έπειτα από αυτή τη μεταστροφή, περίπου 20 πολιτείες απαγορεύουν πλήρως ή περιορίζουν εις βάθος το δικαίωμα στην εθελούσια διακοπή της εγκυμοσύνης και το θέμα αυτό είναι μεταξύ των θεμάτων που κυριαρχούν στην προεκλογική εκστρατεία για τις ενδιάμεσες εκλογές.
Πολιτική αστάθεια στη Βρετανία
Έπειτα από μια διαδοχή σκανδάλων και μια πλημμυρίδα παραιτήσεων μελών της κυβέρνησής του, ο Συντηρητικός πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον παραιτείται τον Ιούλιο. Ο Λιζ Τρας ορίζεται επίσημα διάδοχός του στην Ντάουνινγκ Στριτ από τη βασίλισσα Ελισάβετ Β’, δύο ημέρες πριν από τον θάνατο, στις 8 Οκτωβρίου, της βασίλισσας, έπειτα από 70 χρόνια στον θρόνο. Στις 10 Σεπτεμβρίου, ο Κάρολος Γ’ ανακηρύσσεται βασιλιάς.
Ο Ρίσι Σούνακ ανέρχεται στην εξουσία στα τέλη Οκτωβρίου, σε μια πρωτόγνωρη για τη Βρετανία περίοδο αβεβαιότητας. Είναι ο πέμπτος πρωθυπουργός στη Βρετανία μετά το δημοψήφισμα για το Brexit το 2016.
Ακραία καιρικά φαινόμενα
Το 2022 πολλαπλασιάστηκαν οι καταστροφές που συνδέονται με την κλιματική υπερθέρμανση.
Το καλοκαίρι είναι το πιο ζεστό που καταγράφηκε ποτέ στην Ευρώπη, ρεκόρ θερμοκρασιών και καύσωνες προκαλούν ξηρασία και δασικές πυρκαγιές (τουλάχιστον 6.600.000 στρέμματα δάσους γίνονται στάχτη από τον Ιανουάριο μέχρι τα μέσα Αυγούστου στην ΕΕ, ένα ρεκόρ). Οι παγετώνες των Άλπεων καταγράφουν απώλειες ρεκόρ στη μάζα πάγου.
Τουλάχιστον 15.000 θάνατοι συνδέονται άμεσα με τον καύσωνα στη Γηραιά Ήπειρο, σύμφωνα τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας.
Εξέγερση κατά της μαντίλας, βίαιη καταστολή στο Ιράν
Στις 16 Σεπτεμβρίου, η Μαχσά Αμινί, μια 22χρονη Ιρανή κουρδικής καταγωγής, πεθαίνει στο νοσοκομείο, τρεις ημέρες μετά τη σύλληψή της από την αστυνομία ηθών που την κατηγορεί ότι παραβίασε τον αυστηρό ενδυματολογικό κώδικα της Ισλαμικής Δημοκρατίας για τις γυναίκες.Ο θάνατός της προκαλεί ένα κύμα διαδηλώσεων σε όλο το Ιράν, που δεν έχει προηγούμενο μετά την Ισλαμική Επανάσταση του 1979.Οι νέες γυναίκες βρίσκονται στην εμπροσθοφυλακή του κινήματος αμφισβήτησης, με ορισμένες να βγάζουν και να καίνε τις μαντίλες τους αψηφώντας τις αρχές, όπως δείχνουν βίντεο.
Κίνα: επανεκλογή του Σι , αμφισβήτηση της πολιτικής της «μηδενικής Covid»
Ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ επανεκλέγεται τον Οκτώβριο επικεφαλής του Κινεζικού Κομμουνιστικού Κόμματος (ΚΚΚ) κατά το 20ό συνέδριο του ΚΚΚ, περιβαλλόμενος από πιστούς σε αυτόν συμμάχους, για να γίνει ο πιο ισχυρός ηγέτης της σύγχρονης Κίνας.
Στη διάρκεια των δέκα χρόνων που βρίσκεται στην ηγεσία της χώρας, ο Σι Τζινπίνγκ επιδεικνύει μια επιθυμία για έλεγχο, παρεμβαίνοντας σε όλους σχεδόν τους μηχανισμούς τη χώρας και προκαλώντας διεθνείς επικρίσεις για την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη χώρα.Συντηρεί επίσης μια επιδεινούμενη αντιπαλότητα με τις Ηνωμένες Πολιτείες.Η στρατηγική της χώρας για «μηδενική Covid», που οδηγεί σε λοκντάουν ολόκληρες συνοικίες ή πόλεις με το που εμφανίζονται εστίες, προκαλεί στα τέλη Νοεμβρίου τις μεγαλύτερες εδώ και δεκαετίες διαδηλώσεις.
Νίκες και ήττες για την ακροδεξιά
Ο ακροδεξιός πρόεδρος της Βραζιλίας, Ζαϊχ Μπολσονάρου ηττήθηκε με μικρή διαφορά από τον αριστερό Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα στις προεδρικές εκλογές της 30ής Οκτωβρίου, έπειτα από μια τοξική προεκλογική εκστρατεία.
Στην Ευρώπη, αντίθετα, οι υπερσυντηρητικοί καταγράφουν ηχηρές νίκες στις βουλευτικές εκλογές σε πολλές χώρες, αρχής γενομένης τον Απρίλιο με την τέταρτη διαδοχική νίκη του ηγέτη του ουγγρικού εθνικιστικού κόμματος Βίκτορ Ορμπάν.
Στη Γαλλία, ο Εθνικός Συναγερμός (ακροδεξιά) της Μαρίν Λεπέν καταγράφει μια ιστορική επιτυχία τον Ιούνιο και γίνεται το πρώτο αντιπολιτευόμενο κόμμα στην Εθνοσυνέλευση, όπου ο αρχηγός του κράτους Εμανουέλ Μακρόν χάνει την απόλυτη πλειοψηφία.
Το εθνικιστικό και αντιμεταναστευτικό κόμμα Δημοκράτες της Σουηδίας (SD) είναι ο μεγάλος νικητής των εκλογών του Σεπτεμβρίου και γίνεται η δεύτερη πολιτική δύναμη στη χώρα.
Στην Ιταλία, η Τζόρτζια Μελόνι κερδίζει μια ιστορική νίκη τον Σεπτέμβριο με το μεταφασιστικό κόμμα της Αδέλφια της Ιταλίας και τον Οκτώβριο διορίζεται πρωθυπουργός.
Ελπίδα για ειρήνη στην Αιθιοπία
Έπειτα από δύο χρόνια σύγκρουσης, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση της Αιθιοπίας και οι αρχές των ανταρτών της βόρειας επαρχίας Τιγκράι υπογράφουν στις 2 Νοεμβρίου στην Πρετόρια συμφωνία «διακοπής των εχθροπραξιών», η οποία έχει σκοπό να θέσει τέλος σε έναν πόλεμο τον οποίο μη κυβερνητικές οργανώσεις χαρακτήρισαν «έναν από τους πιο φονικούς στον κόσμο». Έπειτα από πέντε μήνες κατάπαυσης του πυρός, οι μάχες είχαν αναζωπυρωθεί στα τέλη Αυγούστου.
Το Κατάρ, αμφιλεγόμενος οικοδεσπότης του Μουντιάλ 2022
Η διεξαγωγή του Μουντιάλ 2022 στο Κατάρ -από τις 20 Νοεμβρίου έως τις 18 Δεκεμβρίου- προκαλεί πλημμυρίδα επικρίσεων για το μικρό κράτος του Κόλπου.
Επικρίνεται ιδιαίτερα η μεταχείριση των μεταναστών εργατών –απαραίτητοι σε μια χώρα όπου οι Καταριανοί αποτελούν μόλις το 10% ενός πληθυσμού τριών εκατομμυρίων κατοίκων. Μερικά ΜΜΕ αναφέρουν χιλιάδες θανάτους στα εργοτάξια, απολογισμό τον οποίο διαψεύδει η Ντόχα.
Κερασάκι στην τούρτα, η ελληνίδα ευρωβουλευτής Εύα Καϊλή κατηγορείται στο πλαίσιο ενός ηχηρού σκανδάλου διαφθοράς, στο οποίο εμπλέκεται το Κατάρ.
Μετά την απειλή για επιβολή αθλητικών κυρώσεων από τη FIFA, την παγκόσμια αρχή για το ποδόσφαιρο, κανένας αρχηγός εθνικής ομάδας δεν μπορεί να φοράει το περιβραχιόνιο «One Love» κατά της ομοφοβίας όταν ξεκινά το τουρνουά.
Στις 18 Δεκεμβρίου, έπειτα από αναμονή 36 ετών, 120 λεπτά αγώνα και τη διαδικασία των πέναλτι, η Αργεντινή κατακτά το τρίτο της Παγκόσμιο Κύπελλο νικώντας την κάτοχο του τίτλου Γαλλία.
ΠΗΓΗ: iefimerida